اجاق‌های خورشیدی
ما در این مقاله به شما روش ساخت اجاق خورشیدی قابل مشاهده در تصویر را آموزش خواهیم داد، این اجاق خورشیدی بر خلاف ظاهر ساده‌اش بسیار کارامد و مقدمه‌ی بسیار مناسبی برای کارهای بعدی شما خواهد بود.
در نگاه اول شاید طراحی این اجاق خورشیدی برای شما بسیار ساده به نظر آید اما همین طرح ساده حاصل تلاش بسیار زیاد طراحش بوده است. برای این که بهتر این اجاق خورشیدی را درک کنید پس از ساخت آن می‌توانید آن را در آزمایش‌های مختلف محک بزنید.
هزینه‌ی ساخت این اجاق خورشیدی بسیار کم بوده و کارایی بسیار زیادی دارد. هزینه‌ی ساخت این اجاق خورشیدی کمتر از ۱۰ دلار می‌باشد.
مواد مورد نیاز برای ساخت اجاق خورشیدی :
اولین قدم برای ساخت اجاق تهیه‌ی مقوا از یک مرکز خرید می‌باشد. بخش بعدی کار، تهیه‌ی دو جعبه‌ی مقوایی است که بتوان آن‌ها را در یک دیگر جای داد. (به شما توصیه می‌کنیم از دو جعبه‌ی مربع شکل استفاده کنید چون در مراحل برش کار شما بسیار راحت‌تر خواهد شد). بهترین جعبه برای استفاده برای جعبه‌ی درونی جعبه‌ی با دهانه‌ای با ۳۰۰ تا ۴۰۰ سانتی‌متر مربع و عمقی در حدود ۲۲ تا ۳۰ سانتی‌متر می‌باشد. جعبه‌ی بزرگ‌تر که اطراف جعبه‌ی کوچک‌تر را در بر می‌گیرد باید از هر سمت ۵ تا ۷ اینچ بزرگ‌تر از جعبه‌ی درونی باشد.
ساخت :
دستگاه از دو بخش اصلی ساخته شده است، بخش اول آن “بازتاب کننده” و بخش دوم آن “نگهدارنده‌ی مواد غذایی” است.
مواد مورد نیاز:
- مقداری مقوا بسته به اندازه‌ی اجاق خورشیدی.
- مقداری ورقه‌ی فویل با پهنای ۱۸ اینچ، این وسیله وظیفه‌ی بسیار مهمی را بر عهده خواهد داشت و هر چه این فویل قابلیت بازتاب بیشتر داشته باشد بهتر است.
- یک قطعه شیشه‌ی نسبتاً محکم و با ابعادی کمی بزرگ‌تر از دهانه‌ی جعبه‌ی درونی، به شما توصیه می‌کنم از شیشه‌هایی که دارای خط خوردگی و ماتم‌زدگی هستند استفاده نکنید.
- مقداری رنگ مشکی
- کش پهن با پهنای مناسب (برای جعبه های مربع شکل)
- ظرف حلبی که اندازه‌ی جعبه‌ی درونی باشد و در صورت امکان دیواره‌ها را تحت فشار قرار ندهد.
- مقداری پارچه کتان، حتی می‌توانید از لباس‌های کتان کهنه استفاده کنید.
- مقداری نخ
جعبه‌ی کوچک‌تر درونی را در جعبه‌ی بزرگ‌تر قرار دهید و ارتفاع آن‌ها را اندازه گیری کنید (مانند شکل پایین) و مقداری مقوا را چند لایه کنید و در کف جعبه‌ی بزرگ‌تر بچسبانید تا کف آن محکم شود و ارتفاع دهانه‌ها اندازه شود به طوری که دهانه‌ی جعبه‌ی درونی حدود ۲ تا ۳ سانتی متر از دهانه‌ی جعبه‌ی بزرگ‌تر پایین‌تر قرار گیرد. اگر باز هم مقوا داشتید فضای خالی بین دیواره‌های دو جعبه را با آن‌ها پر کنید تا اجاق شما ایزوله‌تر شود.
دو تا از زبانه‌های در جعبه‌ی بزرگ‌تر را که روبه روی هم قرار دارند به طرف داخل و دو تای دیگر را به طرف بیرون تا کنید.
در مرحله‌ای که فضای بین دو جعبه را با مقوا پر کردید، ارتفاع مقواهای قرار گرفته در این فضا بیشتر از ارتفاع دهانه‌ی جعبه‌ی درونی نشود، چون بر روی این دهانه، شیشه قرار خواهد گرفت و پستی و بلندی داشتن این بستر باعث کج قرار گرفتن شیشه می‌شود.
حالا داخل جعبه‌ها را با رنگ مشکی کامل مشکی کنید. به کمک چسب رقیق می‌توانید داخل جعبه‌ی کوچک را به جعبه‌ی بزرگ‌تر محکم کنید.
توجه: هنگامی که اجاق را برای اولین بار در مقابل خورشید قرار می‌دهید، شروع به دود کردن می‌کند و حتی بعضی از بخش‌های چسب‌دار دستگاه چروک می‌خورد، نگران نباشد، این اتفاقات معمولی است. بعد از مشاهده‌ی این اتفاقات، اجاق را از مقابل خورشید بردارید و با دوباره چسب زدن و تعمیر کردن، دستگاه را بازسازی کنید و چروک‌های به وجود آمده را صاف کنید.
با توجه به الگویی که در تصویر بالا می‌بینید می‌توانید بخش‌های مقوای دستگاه را به راحتی ببرید، البته توجه داشته باشید در اجاق‌های مربعی ابعاد این قسمت‌ها برابر خواهد بود و در اجاق‌های مستطیلی این بخش‌ها دو به دو برابر می‌شوند و زاویه‌ی ۶۷ درجه‌ی آن را می‌توانید به کمک نقاله محاسبه کنید. می‌توانید مقوا را چهار تا کرده و با یک برش همه قطعه‌ها را ببرید.
شیشه را بر روی دهانه‌ی جعبه کوچک قرار دهید و کمی آن را فشار دهید تا در صورت بلندتر بودن مقاواهای بین دو جعبه، پرس شوند و بستر مناسبی برای شیشه ایجاد کنند.
نسب آلومینیوم‌ها در بخش متمرکز کننده :
لوله‌ی فویل را در دست گرفته و با انگشت اشاره‌ی خود به آرامی بر روی سطح لوله به دنبال شروع نوار فویل بگردید، دقت کنید که در این زمان بر روی لوله‌ی فویل فشار نیاورید که امکان دارد در همین فشارهای کوچک باعث به وجود آمدن حباب‌هایی در مراحل ساخت شود که از کیفیت اجاق می‌کاهد.
مقداری از چسب را با کمی آب مخلوط کنید تا به اندازه‌ی دو تا سه قاشق سوپ خوری چسب رقیق داشته باشید. حالا به کمک پارچه های کتانی، یک سمت فویل را به چسب آغشته کنید و حالا با دقت این فویل چسب خورده را بر روی سطحی از مقوا که طبق الگوی بالا برش داده بودید بچسبانید. اگر در حین مراحل کار فویلی هر دو رویش چسبی شد از آن استفاده نکنید و دوباره تکه‌ی دیگری از فویل را امتحان کنید. پس از این کار لبه‌هایی از فویل که از اطراف بیرون زده است را تا کرده تا سطحی کاملاً صاف و کشیده و براق داشته باشید.
پس از برش مقواهای اجاق آن‌ها را کنار هم قرار دهید و بعد پارچه‌های کتانی که به کمک آن‌ها چسب را روی فویل‌ها مالیده بودید را با ابعاد ۱۰ در ۴۵ سانتی‌متر ببرید و بعد دوباره آن‌ها را چسبی کنید و از پشت مقواها، فاصله‌ی میان درزها را پوشش دهید (به شکل زیر نگاه کنید). پس از خشک شدن پارچه‌ها مشاهده خواهید کرد که آن‌ها به صورت فنری در می‌آید.
همچنین می‌توانید پارچه های چسبی شده را به حاشیه‌ی مقوا وصل کنید و بعد آن‌ها را دو به دو به یک دیگر وصل کنید.
اتمام کار، راه اندازی:
حلبی سیاه رنگی که در مراحل قبل به آن اشاره کردیم به ما در سرخ کردن غذاها با روغن کمک بسیار می‌کند. با بالا بردن قدرت اتصالات می‌توانید از ظرفی استفاده کنید که قابلیت تحمل فشار بالاتر را دارد، این باعث می‌شود غذا در مدت کوتاه تری آماده شود. اگر از ظروفی که دارای دستگیره هستند استفاده کنید می‌توانید به راحتی غذاها را جابجا کنید. شیشه‌ای که قرار بود بر روی دریچه‌ی جعبه‌ی کوچک‌تر قرار گیرد را تمیز نگهداری و اگر در طول طبخ بر روی آن بخار به وجود آمد آن را تمیز کنید.
قرار دادن اجاق در مقابل خورشید: از چند سنگ استفاده کنید تا اجاق را ثابت نگه دارید. اگر تنها از یک سنگ برای نگه داشتن اجاق استفاده کنید حتی با وزیدن باد بسیار آرام اجاق کج می‌شود.
مراقبت : در هنگام کار اجاق در اطراف آن باشید و هرگز به خورشید نگاه نکنید. اجاق را پشت به خورشید حمل کنید و وضعیت ارتفاع و سمت خورشید را چک کنید. به کمک درازای دست خود می‌توانید ارتفاع خورشید را بدون نگاه کردن به آن پیدا کنید. سپس، به دقت اجاق را در مقابل درخشش خورشید قرار دهید.
باد: به دلیل شکل دستگاه اگر در هنگام وزش باد مشاهده کردید که وزن سنگ‌ها برای نگه داشتن اجاق کافی نیست، با کمک فشار آوردن به کناره های آن می‌توانید به آن شکلی آیرودینامیک دهید.
روش طبخ :
بخار حاصل از به جوش آمدن غذاها در صورتی که از دریچه‌های دستگاه خارج نشود باعث اختلال در کار آن می‌شود. در صورتی که بخار حاصل به سرعت از دستگاه خارج شود و ظرفی که در آن غذا طبخ می‌شود به رنگ مشکی باشد، زمان طبخ به اندازه‌ی بسیار زیادی کاهش می‌یابد. توجه داشته باشید که بهتر است از رنگ و چسب بدون مسمومیت در دستگاه استفاده شود که اگر غذایی در آن طبخ شد باعث مسمومیت نشود.
در هنگام طبخ حبوبات و دانه‌ها به این موضوع توجه داشته باشید که این مواد منبسط می‌شوند. شما می‌توانید بر روی بدنه‌ی دستگاه دریچه‌ی ایجاد کنید تا اگر غذایی سر ریز شد از آن دریچه خارج شود. اگر غذا شروع به جوشیدن کرد در آن را به آرامی باز کنید تا کمی از فشار موجود در ظرف کاسته شود. اگر پس از طبخ غذا به علت محکم بودن در ظرف نتوانستید در آن را باز کنید، به آرامی به دریچه‌ی هوای آن ضربه وارد کنید تا با خروج بخار از فشار کاسته شود.
سعی کنید در هر بار استفاده از اجاق مقدار بیشتری دانه‌ی جو را با آن طبخ کنید، ابتدا کمی صبر کنید تا غذا به جوش آید سپس مقداری دانه‌ی جو به آن اضافه کنید. شروع به محک زدن قدرت اجاق کنید هر بار به غذا های مختلف و در اندازه های مختلف در اجاق غذا قرار دهید. (غذاهایی مانند : جو، گوجه فرنگی و …)
لوبیا : به ازای هر ۱ پیمانه لوبیا ۲٫۵ پیمانه آب استفاده کنید. اگر در حین آزمایش زمان پخت به درازا کشید باز هم مقداری آب به آن اضافه کنید. لوبیا چیتی زمان بیشتری برای طبخ نیاز دارد.
جو: اگر قبل از طبخ جو کمی صبر کنید تا آب گرم شود سپس به آن جو را اضافه کنید. از نسبت دو به یک برای میزان آب و جو استفاده کنید. اگر جو را از همان ابتدای کار در آب سرد قرار دهید، جو طبخ می‌شود اما زمان درست شدن آن بسیار طولانی‌تر خواهد شد.
سبزیجات : این مواد در زمانی کوتاه‌تر نسبت به لوبیا طبخ می‌شوند و در هنگام طبخ نیازی به آب ندارند. حتی در زمان طبخ این مواد می‌توانید به آن‌ها حبوبات و جو اضافه کنید. گوجه بسیار زیبا و با پوستی درخشان طبخ خواهد شد. کدو های زمستانی فقط پوستشان طبخ می‌شود و درونشان کامل درست نمی‌شود. دانه‌ها در ظرفی که قادر به نگهداری بخار در خودش باشد بهتر درست می‌شوند.
نان : نان در ظرف مشکی بهتر درست می‌شود. خمیر را آماده کنید و کمی سطح آن را چرب کنید، حالا آن را در اجاق قرار دهید. نان کمی پف خواهد کرد و شاید کمی سخت از ظرف خوارج شود، با کمی ضربه زدن به آن می‌توانید آن را از ظرفش خوارج کنید.
پیتزا و کلوچه : این مواد بسیار سریع آماده می‌شوند.
دیگر مواد : دارچین، ماکارونی، کیک، دانه های انواع مواد، نان، کلوچه و هر چیزی که فکرش را می‌کنید امتحان کنید.